Najprawdopodobniej za dwa lata – w setną rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę w Zamościu zostanie odsłonięty monument upamiętniający postać Marszałka Piłsudskiego.
Zawiązany 5 grudnia minionego roku Obywatelski Komitet Budowy Pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego w Zamościu, którego przewodniczącym jest Tomasz Włodarczyk planuje, że uroczyste odsłonięcie nastąpi 11 listopada 2018 roku. Członkami Komitetu zostali także Poseł Sławomir Zawiślak, Prezydent Andrzej Wnuk, a także Jerzy Zacharow – wiceprzewodniczący Komitetu.
Obywatelski Komitet Budowy Pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego w Zamościu tworzą ponad to: Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość, Wolność i Niepodległość Okręg Lubelski, Stowarzyszenie Józefa Piłsudskiego Orzeł Strzelecki w Kanadzie, Stowarzyszenie Internowanych Zamojszczyzny oraz członkowie Stowarzyszenia Wspólny Zamość.
Prace Komitetu zmierzają do odbudowy istniejącego w latach 1933-1942 pomnika Piłsudskiego autorstwa Jakuba Juszczyka. Pomnik ten został zniszczony na rozkaz okupanta niemieckiego w sierpniu 1942 roku. Ówczesny pomnik Marszałka usytuowany był na terenie Koszar, w miejscu gdzie obecnie znajduje się Zamojski Klub Batalionowy przy ul. Piłsudskiego. Postać Józefa Piłsudskiego wykonana była z piaskowca, na ramiona miał zarzucony płaszcz, w prawym ręku trzymał buławę, lewą rękę opierał na rękojeści szabli u pasa. Postać Marszałka była wysoka na 3 metry, granitowy cokół zaś na 6 metrów.
Odsłonięcie pomnika miało miejsce 13 sierpnia 1933 roku w obecności wojska i mieszkańców.
Na cokole widniał napis:
“J. PIŁSUDSKIEMU PIERWSZEMU
MARSZAŁKOWI POLSKI
3 PUŁK ARTYLERII LEGIONÓW 1933
Trzy lata po odsłonięciu pomnika, na placu usytuowano także ozdobną bramę, którą wieńczyły orły zrywające się do lotu oraz płaskorzeźby rycerzy.
WIZYTY W ZAMOŚCIU
W ciągu pierwszego 25-lecia XX wieku Marszałek Piłsudski odwiedził Zamość aż czterokrotnie.
W czerwcu 1901 roku (jako redaktor i wydawca PPS “Robotnik”). Zbiegł z Cytadeli Warszawskiej, trafił do Tallina, potem przebywał na Polesiu, przez krótki czas w Kijowie, by trafić do Zamościa. W Zamościu wraz z żoną Marią oczekiwał na sposobność przedostania się do Galicji, w czym pomagał Piłsudskim Jan Miklaszewski – kontroler lasów Ordynacji Zamojskiej.
W lipcu 1920 roku Naczelnik i Marszałek Piłsudski przybył do Zamościa w czasie trwania krwawej wojny z najazdem bolszewickim. W czasie pobytu w Zamościu Piłsudski spotkał się z Symonem Petlurą – Atamanem Głównym Ukrainy, będącej wtedy sojusznikiem. Ważnym posunięciem Piłsudskiego w czasie tej wizyty była reorganizacja wojsk ! Dywizji Jazdy płk. Rómmla i 2 Dywizji Jazdy płk. Orzechowskiego. Siły te kilka tygodni później rozgromiły sowiecką 1 Armię Konną Siemiona Budionnego pod Komarowem.
Kilka tygodni po czerwcowym pobycie w Zamościu Piłsudski przyjechał do miasta ponownie, ale tylko na kilka godzin. Był to przystanek w podróży Lublin-Lwów. Było to 4 września 1920 roku.
17 października 1922 roku Piłsudski przyjechał pociągiem z Łucka do Zamościa w asyście Stanisława Moskalewskiego – Wojewody Lubelskiego. Przyjazd Marszałka spowodowany był tym, iż od września 1922 roku w Zamościu zaczął stacjonować 9 Pułk Piechoty Legionów. Na dworcu Marszałka powitało dowództwo 9 Pułku, władze miejskie, powiatowe, urzędnicy, członkowie stowarzyszeń i działających w mieście organizacji. w czasie uroczystości na Rynku Wielkim Piłsudski wręczył sztandar ufundowany przez mieszkańców miasta i powiatu w podziękowaniu za zasługi bojowe na ręce dowódcy 9 Pułku. Na Rynku została odprawiona msza święta, a miejsce w którym w trakcie nabożeństwa stał Marszałek wyznacza do dzisiaj płyta przed Ratuszem. Granitowa płyta, odsłonięta 11.11.1937 nosi napis: “W tym miejscu dnia 17 października 1922 Wielki Marszałek wysłuchał mszy świętej”.
Obywatelski Komitet Budowy Pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego w Zamościu oszacował, że koszt samego pomnika wyniesie ok 300-400 tysięcy złotych. Kwota ta nie obejmuje prac przygotowawczych oraz kosztów placu na którym ma stanąć monument. Komitet już rozpoczął zbieranie środków na realizacje projektu. Przed schodami Ratusza stoi wielka skarbona, do której można wrzucać pieniądze. Jest także możliwość kupienia cegiełek o wartości 50 i 100 zł.
Będziemy Państwa informować o postępach w realizacji projektu, a także o możliwościach współuczestniczenia w nim.
cag.
Bardzo chwalebny pomysl. I gdzie on bedzie stal.? I czy to bedzie tylko to polpiersie jka na zdjeciu?
To odbudowa zniszczonego pomnika. Będzie więc wyglądał identycznie jak przed laty.