23 listopada miało miejsce odsłonięcie obelisku upamiętniającego postać Stanisława Witeszczaka. Monument posadowiono na terenie należącym do Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego przy ul. Partyzantów.
Gości przybyłych na uroczystość powitała Prezes Stowarzyszenia Teresa Sołowiej. W uroczystości udział wzięli: wiceprezydent Miasta Zamość Piotr Orzechowski, Jolanta Wacyk wnuczka Stanisława Witeszczaka, dyrektor Wydziału Oświaty Urzędu Miasta Zamość Jerzy Michalski, dyrektorzy zamojskich placówek oświatowych, członkowie Stowarzyszenia “Aktywni Razem”, młodzież z zamojskich szkół i przedszkoli wraz z nauczycielami oraz poczty sztandarowe.
Symbolicznego przecięcia wstęgi i odsłonięcia obelisku dokonali wspólnie prezydent Piotr Orzechowski i wnuczka bohatera Jolanta Wacyk.
Trudu przybliżenia życiorysu i związku z Zamościem Stanisława Witeszczaka podjęło się zamojskie Stowarzyszenie „Aktywni Razem”. Zebranym na uroczystości uczestnikom, losy Stanisława Witeszczaka przedstawiła Ewa Łyp ze Stowarzyszenia. Jego członkowie wręcz “wykopali” informacje o Witeszczaku z odmętów historii, poskładali fakty z jego życia, by móc przybliżyć zamościanom postać dyrektora zamojskiej „mickiewiczówki”. Budynek, w którym mieściła się szkoła, był pierwszym po Akademii Zamojskiej budynkiem murowanym w mieście, wybudowany w latach 1903-1904 kosztem 48 tysięcy rubli, na potrzeby szkoły żeńskiej i męskiej. Od 1.11.1915r. funkcjonowała jako pierwsza w mieście szkoła polska, do której przyjęto 600 dziewczynek i 200 chłopców, uczących się w 16 oddziałach. Od 1 .11.1917 funkcjonowała jako 6-klasowa szkoła mieszana. Od roku szkolnego 1920/21 stała się 7-klasową Publiczną Szkołą Powszechną im. Adama Mickiewicza. Stanisław Witeszczak był jej dyrektorem od 1934 do 1939 roku.
Stanisław Witeszczak, ps. „Konrad” (30.12.1895 – 1940) to postać mało znana środowisku zamojskiemu, choć związana z Zamościem i Zamojszczyzną. Niewiele jest też źródeł, z których można by czerpać wiedzę o tej postaci. Wiadomo, że pochodził z leżącej na Kresach Wschodnich miejscowości Stryj, gdzie pobierał też pierwsze nauki w stryjeńskim gimnazjum. Klasy gimnazjalne od III do VII ukończył w VI Gimnazjum im. Stanisława Staszica przy ulicy Łyczakowskiej we Lwowie, a okoliczności historyczne sprawiły, że był uczniem tej placówki przez 11 lat (1906 – 1917).
Jako ochotnik, w 1914 roku wstąpił w Krakowie do Legionów Polskich (I pułk piechoty I batalionu 4 (lub 3) kompanii Legionów Polskich). Jako szeregowy brał udział w bitwach z Rosjanami pod Laskami (pod dowództwem J. Piłsudskiego) i pod Tarnowem.
Pełnił służbę w kolumnie amunicyjnej a potem prowiantowej. Następnie był komendantem pociągu pancernego, a później przydzielono go do służby werbunkowej we Włocławku i Gostyninie. Był komendantem Posterunku Werbunkowego w Kutnie.
Stanisław Witeszczak po zakończeniu I wojny światowej pracował jako nauczyciel i dyrektor szkół w Przewalu (gm. Tyszowce), w Perespie (gm. Kotlice), w Rzeplinie, (gm. Telatyn) oraz w Tyszowcach.
W 1934 r. został kierownikiem 7-klasowej Publicznej Szkoły Powszechnej III stopnia nr 1 w Zamościu („mickiewiczówka”). Po przeprowadzce do Zamościa, Stanisław Witeszczak zamieszkał z żoną Stefanią i trzema córkami pod adresem Lwowska 16 (obecnie Partyzantów).
Przedwojenne powiatowe miasteczko, jakim był Zamość, nie zaspokajało jednak jego zawodowych ambicji. Aplikował on wtedy o stanowiska podinspektora szkolnego na terenie Okręgu Szkolnego Łuckiego, a potem kierownika Szkoły Powszechnej nr 3 w Lublinie. Nie uzyskawszy tych posad, starał się także o angaż na stanowisko kierownika Publicznej Szkoły Powszechnej III stopnia nr 76 w Warszawie i kierownika Publicznej Szkoły Powszechnej nr 36 we Lwowie.
29.08.1939 r. został powołany do służby czynnej w wojsku RP i znalazł się w szeregach żołnierzy broniących Polski przed niemieckim najeźdźcą. Nie wiadomo, w jakich okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. Zginął w Katyniu 1940 roku. Stamtąd pochodzi zachowany w rodzinnych annałach list do rodziny, zamieszkałej wtedy w Zamościu.
Więcej informacji o Stanisławie Witeszczaku znajdziecie w artykułach opracowanych przez Ewę Łyp ze Stowarzyszenia “aktywni Razem”:
Oświatowe perypetie Witeszczaka
Kim był dyrektor “mickiewiczówki”?
