Alfabet Łabuński – czyli gmina od A do Ż
Adam – Dąb przy ulicy Lipowej w Łabuniach, nazwany na cześć Adama z Łabuń współfundatora kościoła i parafii łacińskiej w 1435 roku.
Biblioteka Publiczna Gminy Łabunie – Książnica przy Orzechowej, centrum informacji, miejsce kulturalnych wydarzeń, wydawca wielu publikacji o historii regionu.
Cerkiew – pw. św. Olgi w Łabuńkach – nieistniejąca.
Dama w dodatku Biała – według opowieści duch Kasztelanki Marii Ludwiki, siostry króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, małżonki Jana Jakuba Zamoyskiego budowniczego Łabuńskiego pałacu, nieco zaniedbywanej przez męża, która szuka zemsty na niewiernych mężczyznach.
Ewangelista Jan – obraz Jana Ewangelisty autorstwa Zofii z Fredrów Szeptyckiej (jedynej córki Aleksandra hrabiego Fredry, matki Aleksandra hrabiego Szeptyckiego – właściciela Łabuń) znajduje się w kościele parafialnym.
Franciszkanki– Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Misjonarek Maryi towarzyszy mieszkańcom Łabuń od 1922 roku. Siedziba sióstr mieści się w założeniu Pałacowo-Parkowym na terenie którego znajdują się m. in.: Kurhan powstańców 1863, cmentarz na planie koła, grób błogosławionego Stanisława Starowieyskiego.
Galeria Błękitna – korytarz wystawowy przy Orzechowej 10. Miejsce prezentacji Pasji Twórczych mieszkańców gminy Łabunie.
Haś – stawy hodowlane w Łabuniach, raj dla ornitologów i ptakofanów. Teren prywatny więc polowanie z aparatem i lornetką po uzyskaniu zgody.
„IGŁA. Informator Gminy Łabunie” – wydawany w nakładzie 750 egz. gminny kwartalnik, cieszący się niesłabnącym zainteresowaniem wśród osób związanych z gminą Łabunie rozsianych po całym świecie. Dostępny również on-line.
Jan Nepomucen – Święty. Na terenie gminy znajduje się obecnie 7 figur. 2 w Ruszowie i 5 w Łabuniach. W tym jedna rzeźba autorstwa Hieronima Zasuwy. Najstarszą datowaną na 1778 r. jest figura znajdująca się na cmentarzu parafialnym pierwotnie w innej lokalizacji. 8. rzeźba świętego to nagrobek prywatny – zachowana prawdopodobnie już tylko na zdjęciu.
Kołaczkowscy – właściciele dóbr Łabuńki. Syn Jana Kołaczkowskiego – Wojciech pułkownik, pilot Wojska Polskiego, kierowca rajdowy, członek elitarnej jednostki 303 Dywizjonu Myśliwskiego im. Tadeusza Kościuszki.
Len Złocisty – roślina z herbu gminy Łabunie. W Polsce bardzo rzadka, objęta ścisłą ochroną gatunkową. Występuje na terenie Rezerwatu Roślinności Stepowej „Łabunie”.
Łabuńka – rzeka, prawy dopływ Wieprza. Swój początek bierze w gminie Łabunie. Przez malowniczy teren Doliny Górnej Łabuńki wytyczono Szlak Rowerowy.
Malarze – Z terenu gminy Łabunie wywodzą się znani i uznani artyści plastycy – m. in.: Stanisław Pokryszka, Aleksandra Jachtoma, Antoni Kawałko, Zdzisław Byczek.
Nowiny – pagórkowata część sołectwa Ruszów z malowniczą panorama na Zamość i Łabunie. Przebiegała tamtędy austriacka kolej wąskotorowa Bełżec – Trawniki. Na trasie tej kolejki znajdował się potężny drewniany wiadukt o długości 150 m i wysokości 14 m. Był największym wiaduktem na całej trasie. Kolejkę zamknięto w 1916 r., a wiadukt zdemontowano.
Olejarnia Świąteczna – eko-muzeum w Ruszowie. Zakład produkujący olej metodą tradycyjną i skansen olejarski.
Pawie Pióro – ścieżka ekologiczna ogród „Pawie pióro”. Miejsce odpoczynku i edukacji. Obok dąb pamięci urodzonego w Łabuniach Włodzimierza Łunia, zamordowanego w Kuropatach przez NKWD.
Rycyk (Limosa limosa) – Długonogi, smukły ptak, z bardzo długim prostym dziobem. Duma i chluba Doliny Górnej Łabuńki. Symbol nowo utworzonego w Łabuniach szlaku rowerowego.
Starowieyski Stanisław – błogosławiony kościoła katolickiego, działacz Akcji Katolickiej, szambelan papieski, męczennik Dachau. W oficynie przypałacowej w Łabuniach powstaje Izba jego pamięci.
Tarnowscy – XIX-wieczni właściciele Łabuń. Im to zawdzięczają Łabunie uprzemysłowienie – browar piwny i gorzelnię. Przy kościele parafialnym znajduje się kaplica Tarnowskich. Na ścianach bocznych znajdują się marmurowe epitafia pochowanych tam: Feliksa Tarnowskiego, Adama Tarnowskiego, Felicji oraz Antoniny z Grzębskich Tarnowskiej, zmarłej w 1880 r.
Uroczysko „Dąbrowa” – miejsce występowania Lilii Złotogłów. W Polsce jest rośliną dość rzadką i objęta jest ochroną prawną. Uznawana jest za „jedną z najpiękniejszych roślin” we florze polskiej.
Wzgórze 256 – wzniesienie pomiędzy Bródkiem, Barchaczowem i Cześnikami. Miejsce walk Września ’39 r. Bitwa znana w nomenklaturze wojskowej jako Bój pod Cześnikami. Upamiętniona w Izbie Muzealnej w Barchaczowie. Miejsce corocznego rajdu Szlakiem Pamięci w gminie Łabunie.
Zamoyski Jan Jakub – zwany Łaskawym herbu Jelita (ur. 22 lipca 1716, zm. 10 lutego 1790) – wojewoda podolski od 1770, starosta lubelski i rostocki, IX Ordynat Ordynacji Zamojskiej. W 1745 poślubił Ludwikę Marię Poniatowską, z którą miał córkę Urszulę. 8 maja 1768 odznaczony Orderem Orła Białego. Miłośnik Łabuń, fan teatru, budowniczy i fundator wielu zabytków na terenie Łabuń. Patron Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łabuńskiej.
Źródła Łabuńki – początek Łabuńki głównego cieku wodnego – biją w Łabuniach, Ruszowie, Wierzbiu i Barchaczowie. Barchaczowska Krynica uznawana jest za główne źródło Łabuńki. Ciekawą legendę o Ruszowskim źródełku usłyszeć można od gospodarza Olejarni Świątecznej w Ruszowie.
Żaby – żabi śpiew zachowany we wspomnieniu poetki Urszuli Kozioł (w tym przypadku z Ruszowa), ale spotkać je można tu i ówdzie w całej gminie. Doskonały obiekt dla fotografujących.
Alfabet stanowi subiektywny wybór opracowany na podstawie dostępnych materiałów. Osoby zainteresowane współtworzeniem zapraszamy na profil facebookowy Towarzystwa.
Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łabuńskiej im. Jana Jakuba Zamoyskiego
Super opracowanie :), dobrze się czyta – historia w pigułce dla mieszkańca i turysty.